Δέκα στιγμές από την ιστορία της Σαντορίνης

Τη γνωρίζουν όλοι, παντού μιλούν γι’ αυτήν, την ονειρεύονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και όλοι εύχονται να απολαύσουν ένα ηλιοβασίλεμα στην καλντέρα. Η Σαντορίνη έχει πολλά να μας διηγηθεί. Ας την ακούσουμε…

1. Ο μύθος θέλει τη Σαντορίνη να ξεπετιέται από τα βάθη της θάλασσας και να λέγεται Στρογγύλη, από το σχήμα της. Στο Ακρωτήρι αναπτύσσεται την τρίτη χιλιετία π.Χ. μια προϊστορική πόλη με πολύ σημαντικό λιμάνι. Μετά από μέρες μεγάλης ανάπτυξης, ένας σεισμός στα τέλη του 17ου αι. π.Χ. ισοπεδώνει αυτή την κοσμοπολίτικη πόλη. Τα αριστουργήματα (τοιχογραφίες) της καινούργιας πόλης που χτίστηκε θαυμάζουμε σήμερα στο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας.
2. Η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1600 π.Χ. περίπου) θάβει ό,τι μεγαλειώδες υπήρχε επάνω στο νησί. Αυτό που απομένει είναι τρεις λωρίδες γης με τεράστιο γεωλογικό ενδιαφέρον (το μεγάλο τμήμα με την καλντέρα, η Νέα Καμένη και η Θηρασιά), που δεν υπάρχουν όμοιές τους σε όλο τον κόσμο!
3. Στα τέλη του 13ου αι. π.Χ. ξανακατοικείται από Φοίνικες και στη συνέχεια από τους Λακεδαιμόνιους (8ος αι. π.Χ.), οι οποίοι και την ονόμασαν Θήρα. Σε αυτή την περίοδο δεν έχει να επιδείξει ιδιαίτερη πολιτιστική εξέλιξη, εκτός από το ότι ιδρύει μία αποικία, την Κυρήνη, και τον 8ο αι. π.Χ. υιοθετεί το φοινικικό αλφάβητο μαζί με την Κρήτη και τη Μήλο.
4. Οι Πτολεμαίοι χρησιμοποιούν τη Θήρα κατά τους ελληνιστικούς χρόνους ως βάση για τις πολεμικές τους επιχειρήσεις, ενώ στους ρωμαϊκούς χρόνους «χάνεται» από τον χάρτη.
5. Στα βυζαντινά χρόνια (έχει εκχριστιανιστεί από τον 4ο μ.Χ. αι.) ιδρύεται η Παναγία Επισκοπής Γωνίας από τον Αλέξιο Α΄ Κομνηνό (11ος αι. μ.Χ.), που στέκεται ακόμη αγέρωχη στη Μέσα Γωνιά.
6. Μετά τις Σταυροφορίες παραχωρείται στον Μάρκο Σανούδο (1204) και περιλαμβάνεται στο Δουκάτο του Αιγαίου. Οι Ενετοί είναι εκείνοι που της δίνουν το όνομα Σαντορίνη, παραφθορά του Santa Irini (Αγία Ειρήνη στα ιταλικά). Οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στους Λατίνους κατακτητές και η πειρατεία μαστίζουν τη Σαντορίνη.
7. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας (1579-1821) αναπτύσσει εμπορική δραστηριότητα και επαφές με λιμάνια της Ανατ. Μεσογείου. Ακολουθεί οικονομική και πνευματική πρόοδος, η οποία επιταχύνεται μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774), οπότε συμφωνείται τα πλοία της Σαντορίνης να φέρουν ρωσική σημαία και να μπορούν να διαπλέουν τη Μεσόγειο.
8. Η προσάρτηση της Σαντορίνης στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος το 1830 είναι για το νησί νέο ξεκίνημα μεγάλης εμπορικής και ναυτιλιακής ακμής, ενώ η τοπική παραγωγή (ντομάτας, κρασιού και υφαντών) απογειώνεται.
9. Ο 20ός αι. ρίχνει τη Σαντορίνη σε παρακμή λόγω των παγκόσμιων πολέμων. Ο καταστροφικός σεισμός του 1956 την ερημώνει.
10. Η τουριστική ανάπτυξη, που ξεκινά στα τέλη του 1970, θα τη φέρει πάλι στο βάθρο του κοσμοπολιτισμού, όπου ανήκει από την ώρα της δημιουργίας της. Και το όνομα αυτής Καλλίστη!